81 lat temu, prawie 22 tysiące polskich jeńców zostało wywiezionych i rozstrzelanych na rozkaz Józefa Stalina. Dziś obchodzimy Dzień ich Pamięci. Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 listopada 2007 roku dzień 13 kwietnia ustanowiony został Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
Światowy Dzień Pamięci Ofiar Katynia jest obchodzony w rocznicę opublikowania przez Niemców w 1943 r. informacji o odkryciu w Rosji masowych grobów oficerów Wojska Polskiego, policjantów, urzędników, uczonych, artystów, lekarzy, nauczycieli, prawników wziętych do niewoli po agresji ZSRR na Polskę. Stanowili oni elitę narodu, jego potencjał obronny, intelektualny i twórczy.
Rzadko wspominamy, że ofiarami katyńskiego ludobójstwa byli również mieszkańcy naszej Gminy. W tym szczególnym dniu chcemy przypomnieć i oddać w sposób szczególny cześć ofiarom Katynia 1940, żołnierzom WP, którzy wywodzili się z Gminy Skalbmierz lub mieli związki służbowe z naszą Gminą. Dzięki uprzejmości Pana Stanisława M. Przybyszewskiego, autora książki „Straty osobowe na terenie obecnego powiatu kazimierskiego w czasie II Wojny Światowej i w okresie powojennym do 1950 r.” (Wydawnictwo Nowa Nidzica, Kazimierza Wielka 2016) prezentujemy poniżej listę nazwisk pomordowanych w 1940 roku Polaków, którzy mieli związki z naszą Gminą.
Blady Kazimierz por.rez. piechoty, dr medycyny, ur. 16 III 1909 w Sielcu Kolonii, s. Jana i Julianny z d. Wilk. Absolwent gimnazjum w Pińczowie, Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty. 1 stycznia 1935 roku przydzielony na praktykę do 2 pułku piechoty Legionów, następnie do 50 Pułku Piechoty, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy. Zamordowany w siedzibie NKWD w Charkowie w 1940 roku. Został pośmiertnie mianowany na stopień porucznika. 20 kwietnia 2017 roku w Liceum Ogólnokształcącym imienia Hugona Kołłątaja w Pińczowie odbyły się uroczystości poświęcone porucznikowi Kazimierzowi Blademu - absolwentowi szkoły. Zwieńczyło je posadzenie Dębu Pamięci. Hatt Zenon Stanisław, por.rez. piechoty, mgr, ur. 19 XII 1916 w Szarbi Zwierzynieckiej, s. Wojciecha i Marii z d. Lenartowicz. Zamordowany w IV 1940 w Katyniu. W kościele św. Agnieszki w Krakowie jest tablica z jego nazwiskiem. 11 XI 2007 pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika. Jakubiak Michał, starszy posterunkowy Policji Państwowej, ur. 1908, s. Stanisława. 28 listopada 1935 roku przydzielony z policji województwa poleskiego na Posterunek w Skalbmierzu, po dwóch miesiącach, 26 stycznia 1936 roku przeniesiony do I Komisariatu w Radomiu. Służył tam do września 1939 roku. Zamordowany wiosną 1940 roku, w siedzibie NKWD w Twerze, pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje. W 2007 roku pośmiertnie awansowany na stopień aspiranta PP. Janowski Kazimierz kpt. rez. łączności, ur. 21 II 1904 w Skalbmierzu, s. Walentego i Magdaleny z d. Gass. Ukończył gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Kielcach i Wyższą Szkołę Handlową. W Księdze Pamiątkowej SGGW z 1937 roku występuje jako absolwent Wydz. Leśnego z 1935 r. W 1927 służył w 9 Pułku Łączności, następnie ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Łączności. 20 września 1928 roku został przeniesiony do rezerwy. Odbył ćwiczenia rezerwy jako dowódca plutonu w pułku radiotelegraficznym w latach: 1929, 1930, 1932, 1934, 1936. Zamordowany w IV 1940 w Charkowie. 11 XI 2007 awansowany pośmiertnie do stopnia kapitana. Kiedyk Eugeniusz, por.rez. piechoty, ur. 30 VIII 1893 w Kobylnikach k. Skalbmierza. Zamordowany w IV 1940 w Kalininie, pochowany w Miednoje. 11 XI 2007 awansowany pośmiertnie do stopnia porucznika. Łakota Roman por. rez. piechoty, ur. 28 VI 1898 w Drożejowicach, s. Andrzeja i Katarzyny z d. Nowak. Po ukończeniu miejskiej szkoły powszechnej w roku 1910 rozpoczął pracę w urzędach gminnych województwa kieleckiego, zajmując stanowiska od pomocnika pisarza do buchaltera. W latach 1916-1918 brał czynny udział w ruchu patriotycznym najpierw w Towarzystwie Sportowym "Piechur", później w Polskiej Organizacji Wojskowej. Po rozbrojeniu Niemców zgłosił się do 25 pułku piechoty. Walczył na froncie ukraińskim, a następnie bolszewickim. Awansował od stopnia szeregowego do plutonowego. Przez przełożonego był scharakteryzowany jako "Żołnierz nieustraszonej odwagi i niezrównanego męstwa. Jego zachowanie się w bitwach jest dla innych bodźcem do czynów nadzwyczajnych".We wrześniu roku 1920 zachorawał na malarię, po wyleczeniu został zdemobilizowany. Otrzymał 27 hektarową działkę w Jeżowie, powiat sarneński, na której gospodarował do roku 1932. Aktywnie działał w spółdzielni mleczarskiej. Od roku 1932 do wybuchu wojny był buchalterem w magistracie w Sarnach. W roku 1939 zatrzymany, osadzony w obozie w kozielsku, zamordowany w Katyniu. Odznaczony Virtuti Militari 5 kl., Medalem Niepodległości. 11 XI 2007 pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika.
26 czerwca 1920 r. we wsi Łopatyn nad Uborną, będąc komendantem placówki, został zaatakowany przez bolszewików, ale wytrwał na stanowisku aż do nadejścia posiłków. W powyższych bitwach zachował się bohatersko, dodając ducha podwładnym. Dnia 15 lipca 1920 r., prowadząc pluton do ataku na wieś Suchowola nad Styrem, zdobył 3 kaemy, 11 koni i kancelarię pułkową. Po wycofaniu się kompanii z Suchowoli osłaniał jej odwrót i nie ponosząc żadnych strat odparł dwukrotny atak kawalerii bolszewickiej, która za wszelką cenę usiłowała odebrać wcześniej utracone kaemy, konie i kancelarię. Za czyny te otrzymał order Virtuti Militari 5 kl. nr 1628.
źródło: K. Banaszek, W. K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000, s. 179.
Malara Stanisław por.rez.piechoty, ur. w kwietniu 1912 w Topoli, s. Franciszka i Franciszki z d. Samsik. Zamordowany w IV 1940 w Charkowie. 11 XI 2007 pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika. Mielęcki Ludwik por. rez. kawalerii, inż., ur. 17 IV 1907 w Budzyniu woj. warszawskie, s. Kazimierza i Celiny z d. Zakrzewska. Od połowy 1939 r. dyrektor Stacji Doświadczalnej w Sielcu Biskupim. Zamordowany w IV 1940 w Katyniu. 11 XI 2007 pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika. Piotrowicz Edward st. posterunkowy Policji Państwowej, ur. 1 X 1901 w Kijach, s. Władysława i Anny. Od 1930 roku w Policji. Do 1936 roku pełnił służbę w Komisariacie w Kielcach. W l. 1936-1938 służył na posterunku PP w Skalbmierzu. Od października 1938 roku aż do wybuchu II wojny światowej ponownie służył w Kielcach. Zamordowany w IV 1940 w Kalininie, pochowany w Miednoje. 11 XI 2007 pośmiertnie awansowany do stopnia st. posterunkowego. Struzikiewicz Teofil por.rez.piechoty, ur. 15 IV 1915 w Skalbmierzu, s. Ignacego i Janiny z Ośmiałowskich. Urodził się 15 kwietnia 1915 roku w Berdyczowie. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Jędrzejowie i Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty (1936). Ćwiczenia rezerwy odbywał w 5 pułku Strzelców Podhalańskich. Był nauczycielem Szkoły Powszechnej w Busku Zdroju, a następnie w Skalbmierzu. We wrześniu 1939 roku został zmobilizowany do 4 Pułku Legionów, podczas wojny został ciężko ranny. Więzień Starobielska, zamordowany przez Rosjan w 1940 roku w Charkowie, pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Charkowie. W 2007 roku pośmiertnie awansowany na stopień porucznika. W Busku Zdroju został posadzony poświęcony mu "Dąb Pamięci". Świetlik Wincenty, st. posterunkowy Policji Państwowej, ur. 1 października 1896 w Niegosławicach (pow. Jędrzejowski), s. Stanisława i Józefy z d. Gil. Posiadał liczne rodzeństwo: Rozalia Stępień, Antonina Świetlik, Anastazja Świetlik, Franciszek Świetlik, Anna Sowula i Teofil Świetlik. W policji pracował od 1924 roku. Co najmniej od 1936 roku pełnił służbę w powiecie pińczowskim, we wrześniu 1939 był na Posterunku w Skalbmierzu. Zamordowany w IV 1940 r. w Kalininie, pochowany w Miednoje. 11 XI 2007 pośmiertnie awansowany do stopnia aspiranta PP.Cześć ich pamięci! Pamiętamy!
Zdjęcia:
1. Kazimierz Blady z narzeczoną - Seweryną Szumińską. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów rodziny. Fot. Liceum Ogólnokształcące imienia Hugona Kołłątaja w Pińczowie - Facebook.
2. Kazimierz Janowski, fot.
3. Roman Łakota, fot. https://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/12453
4. Edward Piotrowicz, fot. Wystawa IPN - "Miednoje - policyjny Katyń".
5. Wincenty Świetlik, fot. http://www.24ikp.pl/.../katynczycy/swietlik_wincenty/art.php
6. Depesza wysłana przez Teofila Struzikiewicza do rodziny. 1939 Starobielsk, depesza z obozu, odebrana w grudniu 1939 roku, prawdopodobnie pierwsza wiadomość o lakonicznej treści: "Jestem zdrowy, wszystko w porządku, list wysłałem", podpis Struzikiewicz; pieczęć urzędowa z dopiskiem "Kielce, Sicherheistpolizei (SS)"; minimalne ślady archiwizacji; z kolekcji St. Barańskiego (fot. znaczki-pl.com), http://www.24ikp.pl/.../katy.../struzikiewicz_teofil/art.php.
